วัดใหญ่ แต่ทำไมไม่มีเมรุ Quote เรื่องเล่าเข้าใจธรรม

วัดนี้มีอะไรที่ไม่เหมือนวัดอื่น

โบสถ์ไม่มีช่อฟ้าใบระกา เมรุเผาศพก็ไม่มี ศาลาวัดหน้าตาแปลกๆ ?

หลวงพี่ว่าแต่ละวัดก็ไม่เห็นจะเหมือนกันนะ มันมีความคล้ายแต่ว่าไม่เหมือนกันหรอก เช่น พระประธาน หรือโบสถ์แต่ละที่อาจจะดูคล้ายกัน แต่รายละเอียดก็ไม่เหมือนกัน แต่โอเคว่าโบสถ์ที่มีลายกนก ช่อฟ้าใบระกา เป็นรูปแบบที่คนไทยอาจจะคุ้น

ซึ่งความจริงแล้วเราต้องดูตรงนี้ก่อนว่า ในวัด อะไรที่แสดงถึงความเป็น วัด ในสมัยพุทธกาลก็ไม่ได้มีโบสถ์ เพื่อเป็นตัวบอกว่านี่คือ วัด

อะไรเป็นสิ่งก่อสร้างหลักของวัด?

ในสมัยนั้นคำว่าวัดสามารถที่จะอาศัยพื้นที่ตรงไหนก็ได้ แล้วก็กำหนดขอบเขตให้เป็นวัด ซึ่งโดยมากก็กำหนดพื้นที่ ทำสังฆกรรม ซึ่งเป็นแค่เรื่องที่สงฆ์จะใช้ ไม่ได้เป็นตัวบอกว่านี่คือ วัด

ความจริง เจดีย์ กลับมีความสำคัญ มีคุณค่าในแง่ของความเป็นวัดสูงกว่า คือหมายถึงว่าเป็นที่ๆ เนื่องด้วยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าโดยตรง เพราะฉะนั้นในอดีตเขาจะดูว่า เจดีย์ นี่แหละคือหลัก (Landmark) ของคำว่า วัด ไม่ใช่ โบสถ์

ดังนั้น โบสถ์ จึงเป็นอะไรที่มาทีหลังมาก ไม่ว่าจะเป็นรูปทรง ช่อฟ้าใบระกา ก็ไม่ได้เกี่ยวกับการมี หรือไม่มี แล้วจะกลายเป็นโบสถ์ได้หรือไม่ได้ ไม่ใช่ตรงนั้น

แล้วทำไมวัดพระธรรมกาย

ต้องทำให้แตกต่าง?

พอสวยก็จะว่าอีกว่าใช้เงินเยอะ...

หลวงพี่คิดว่าเนื่องจากวัตถุประสงค์ของวัดชัดเจนตั้งแต่ต้นมาแล้วว่าเราใช้สำหรับ การฝึกคน เผยแผ่พระพุทธศาสนา สอนคนให้มีธรรมะที่อยู่ข้างในตัวผ่านทางสมาธิ

ดังนั้นผู้สร้างจึงมีความคิดว่าอย่าเพิ่งไปติดกับรูปทรงอะไร ที่จะทำให้เราลำบากในภายหลัง ทำอย่างไรเราสร้างทีเดียวแล้ว เราไม่ต้องมาเสียเงินซ้ำอีกรอบ

คือเป็นโบสถ์ที่ใช้งานได้ รูปลักษณ์สง่างาม มีความคงทนถาวร พูดง่ายๆ ว่าเราใช้จนกระทั่งเราตายจากโลกนี้ไปเราไม่ต้องซ่อม นี่คือสิ่งที่เราต้องการ

ถ้าเราเคยไปเห็นโบสถ์หลายๆ ที่ บางทีเขาใช้เวลาสร้างนาน สร้างยังไม่ทันเสร็จเลยหลังคาพังแล้ว บางทีลายวิจิตรบรรจงมากหลุดง่ายแตกง่าย แล้วช่างที่มีความสามารถสมัยนี้ก็หายาก หรือหาได้แล้วแต่ราคาฝีมือก็แพง

รูปแบบที่เราเลือกสรรมา จึงไม่ใช่อยู่ๆ จะออกมาเป็นรูปแบบนี้ เราก็ไปดูว่าโบสถ์แต่ละที่มีข้อดีข้อด้อยตรงไหน มีข้อจำกัดอะไรบ้าง พอเอามารวมๆ กันแล้วก็สร้างโบสถ์ของเราขึ้นมา

แบบนี้ใช่วัดหรือเปล่า?

เราก็ไปดูหลักฐานสิ เพราะว่าวัดไม่ใช่อยู่ดีๆ จะสร้างขึ้นมาได้ ต้องขออนุญาตจากราชการ ต้องให้ถูกต้องตามกฎมหาเถรสมาคม ตามพระธรรมวินัย มันจึงจะถูกตั้งขึ้นมาเป็นวัดได้ เราไปเอาความรู้สึกของเรามาวัดไม่ได้หรอกว่า อย่างนี้ไม่ใช่วัด

อะไรคือ "วัด" ดูกันตรงไหนละ...

เราก็ต้องดูว่าคุณมีขั้นตอนถูกต้องไหม กว่าจะออกมาเป็นตรงนี้อย่าลืมว่านี่คือประกาศใน ราชกิจจานุเบกษา เพราะฉะนั้นก็หมายความว่า นี่คือ วัดๆ หนึ่งในประเทศนี้ เพียงแค่มีสิ่งก่อสร้างที่ไม่คุ้นตา

จริงๆ ต้องบอกว่าเวลาจะสร้างอะไรในวัดนี้ โดยมากเราจะมองกันที่เรื่องของ วัตถุประสงค์ในการใช้งานก่อนเป็นอันดับแรกเลย แล้วก็ต้องประหยัด ใช้ได้คงทนยาวนาน ดูดีในระดับหนึ่ง

ไม่มีเมรุ ไม่มีการเผาศพ

ญาติโยมไม่ได้พึ่งพา?

วัดไม่ได้ทำหน้าที่ในเรื่อง การเผาศพเพียงอย่างเดียว ญาติโยมของวัดก็อยู่กระจายทั่วๆ ไป คนอยู่สงขลาคงไม่ขึ้นมาเผาศพที่วัดพระธรรมกาย

การมีเมรุไม่ได้เป็นเรื่องบอกว่าถูกต้องหรือไม่ถูกต้อง.!

อยู่ที่ว่าวัตถุประสงค์ของวัดนั้นๆ น่ะ เขาจะทำหรือไม่ทำ อย่างที่วัดพระธรรมกายเราเป็นวัดที่อาจจะมุ่งเรื่องของการปฏิบัติธรรม เราจึงไม่ทำตรงนี้ขึ้นมา

ญาติโยมไม่เรียกร้อง

ให้มีเมรุบ้างเหรอ?

คือคนที่มาที่วัดเราจะสอนว่า ผู้ตายเขาจะได้บุญจากเราด้วยวิธีอะไรบ้าง?

เพราะฉะนั้น พิธีเผาศพ หรือการจะเผาในเมรุโน้น เมรุนี้ ก็คือพิธีกรรมอย่างหนึ่ง ที่เปิดโอกาสให้ได้บุญจากการอุทิศส่วนกุศล ตามคำสอนพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เขาก็เข้าใจว่า อ๋อ..ความจริงเขาก็ต้องไปทำบุญแล้วก็อุทิศส่วนกุศลให้ผู้ล่วงลับ

นี่ก็คือหลักเกณฑ์ที่เข้าใจตรงกัน ซึ่งตรงนี้พอความเข้าใจตรงกันปุ๊บ จึงไม่มีคำถามว่า ทำไมที่วัดนี้จึงไม่มี "เมรุ"