เทศน์ด้วยการทำให้ดู

ในการเดิน ธุดงค์ธรรมชัย ก็มีคำถามจากผู้ที่ไม่เข้าใจเกิดขึ้นมากมาย โดยเฉพาะคำถามที่ว่า

พระธุดงค์มาเดินกลางเมืองหลวงให้คนโปรยดอกไม้ แบบนี้เป็นการปฏิบัติที่ถูกต้องตามร่องรอยในพระพุทธศาสนาหรือไม่

สำหรับคำตอบของเรื่องนี้ประเด็นอยู่ที่ “คุณของพระสงฆ์” ที่มีต่อสังคมโลกนั้นคืออะไร?

คุณของพระสงฆ์ที่มีต่อสังคมโลก 

คุณ แปลว่า ความดีที่มีประจำอยู่ในสิ่งนั้น ๆ
คุณของพระสงฆ์ จึงแปลว่า ความดีที่มีอยู่ประจำตัวพระสงฆ์ 

การที่พระสงฆ์จะมีคุณความดีบังเกิดขึ้นประจำตนได้ ต้องมีความรับผิดชอบในหน้าที่ ๒ ประการ

หน้าที่ข้อที่ ๑ คือ ปฏิบัติชอบตามคำสอนของพระพุทธเจ้า
หน้าที่ข้อที่ ๒ คือ สอนผู้อื่นให้รู้ตาม 

การจะทำหน้าที่ข้อแรกได้ก็ต้อง เรียนด้วย และปฏิบัติตามให้ได้ด้วย จากนั้นจึงจะนำสิ่งที่ฝึกได้ไปสอนผู้อื่นให้รู้ตาม ไม่ว่าจะบวชช่วงสั้นหรือช่วงยาว เมื่อบวชเข้ามาแล้ว ก็ต้องทำหน้าที่นี้ให้ได้

เพราะถือเป็นความรับผิดชอบต่อพระพุทธศาสนาของพระสงฆ์ทุกรูป!

ชาวพุทธจำเป็นต้องรู้เรื่องนี้ถ้าชาวพุทธไม่รู้เรื่องนี้ จะเป็นอันตรายทั้งต่อการทำหน้าที่ของพระสงฆ์เองด้วย และอันตรายต่อการรับผิดชอบพระพุทธศาสนาร่วมกันด้วย

การสอนผู้อื่นให้รู้ตามของพระสงฆ์ 
การสอนผู้อื่นให้รู้ตาม มี ๒ วิธี คือ บอกให้รู้ และ ทำให้ดู 

พระภิกษุที่บวชในระยะยาว กว่าจะฝึกให้เทศน์ได้ก็ต้องใช้เวลา ๕ - ๑๐ พรรษา แต่พระบวชใหม่ เพิ่งจะเรียนธรรมะได้ไม่กี่วัน ยังขึ้นธรรมาสน์เทศน์สอนไม่ได้ แถมบางรูปพอครบพรรษาแล้ว ก็มีภาระทางโลกจะต้องสึกออกไปอีก

แล้วจะทำอย่างไร เพื่อให้เกิดประโยชน์แก่ญาติโยมที่ใส่บาตรบำรุงเลี้ยงอยู่ทุกวันจริงอยู่ แม้บวชใหม่จะยังเทศน์เป็นคำพูดไม่ได้ แต่สิ่งที่สามารถทำได้ก็คือ เทศน์ด้วยการทำให้ดู 

การเดินธุดงค์ เป็นการเทศน์ด้วยการทำให้ดูว่าตลอด ๑ พรรษา ที่บวชอยู่ในร่มเงาบวรพระพุทธศาสนานี้ ได้ฝึกหัดขัดเกลาตัวเองตามหลักธรรมที่ได้เล่าเรียนศึกษามาอย่างไรบ้างตั้งแต่

๑) มีความสงบสำรวม กาย วาจา ใจ ในกิริยามารยาทของความเป็นพระมากเท่าไร
๒) มีความทรหดอดทน ในการฝึกตนเองตามพระธรรมวินัย มากเท่าไร 

โดยดูได้จากการเดินธุดงค์ บนเส้นทางกว่า ๔๘๕ กิโลเมตร เป็นเวลา ๑ เดือนเต็มที่ผ่านมา (พ.ศ.๒๕๕๘)

ญาติโยมเห็นแล้วปลื้มใจว่า พระที่บวชมาตลอดพรรษานี้บวชแล้วฝึกหัดขัดเกลาตนเอง ไม่ได้กินแล้วนอน แต่ฉันภัตตาหารแล้วก็ฝึกหัดขัดเกลาตนเองอย่างเต็มที่ เมื่อครบกำหนดพรรษาแล้ว ก็ออกไปเยี่ยมญาติโยม แต่เนื่องจากไม่รู้ว่าบ้านญาติโยมอยู่ที่ไหนกันบ้าง

ก็ใช้วิธีแต่โบราณมานั่นคือเดินธุดงค์ปรากฏตัวในที่สาธารณชน 

ทางหนึ่ง ก็เป็นการออกไป ขอบคุณญาติโยม 
ทางหนึ่ง ก็เป็นการ รายงานผลการฝึกตน ให้ประชาชนทราบ 
ทางหนึ่ง ก็เป็นความ รับผิดชอบต่อหน้าที่ของพระภิกษุ ในพระพุทธศาสนา 

ทำให้ญาติโยมทราบว่าข้าวปลาอาหารที่สนับสนุนมาตลอดทั้งพรรษานั้นไม่สูญเปล่าอย่างแน่นอน

ดังนั้น การเดินธุดงค์ท่ามกลางสาธารณชน จึงเป็น การเทศน์ด้วยการทำให้ดู จึงเป็นความรับผิดชอบต่อพระพุทธศาสนา จึงเป็นการปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้วก็สอนผู้อื่นให้รู้ตาม 

โดยเป็นการสอนตามกำลังที่ตนฝึกได้มาตลอดทั้งพรรษา จึงเป็นการทำหน้าที่ตามหลักธรรม “คุณของพระสงฆ์” ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงกำหนดความรับผิดชอบของพระสงฆ์ต่อสังคมโลกไว้อย่างครบถ้วนนั่นเอง

ขอบคุณข้อมูลและภาพจาก 
หนังสือธุดงค์ธรรมชัย โดย พระเผด็จ ทตฺตชีโว
๘ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘
ภาพดีๆ 072 https://photoofdays.blogspot.com/2012/01/4-2555.html